top of page
  • Foto van schrijverShorombo Mooij

2 factoren die je motivatie beïnvloeden en hoe je deze kunt gebruiken

Bijgewerkt op: 30 jan. 2023

Velen van ons worstelen wel eens met motivatie. Maar wist je dat er twee psychologische factoren zijn die je motivatie zonder dat je het weet negatief kunnen beïnvloeden?



De twee psychologische factoren die je motivatie onbewust beïnvloeden


Uit onderzoek is gebleken dat er twee psychologische factoren zijn die je motivatie beïnvloeden.


Dit zijn zelfbeschikking en zelfredzaamheid.


Zelfbeschikking en zelfredzaamheid zijn psychologische begrippen die gebruikt worden om respectievelijk iemands gevoel van controle over zijn leven en geloof in zijn eigen vermogen te beschrijven.


Zelfbeschikking verwijst naar de mate waarin iemand zich onafhankelijk voelt en voelt alsof hij controle heeft over zijn eigen leven.

Het wordt beïnvloed door de psychologische basisbehoeften autonomie, competentie en verwantschap.


Zelfredzaamheid daarentegen is het geloof in iemands vermogen om een taak tot een goed einde te brengen of een doel te bereiken.

Het kan worden beïnvloed door ervaringen uit het verleden, sociale vergelijkingen en verbale overtuiging.


Zowel zelfbeschikking als zelfredzaamheid spelen een belangrijke rol bij motivatie. Als deze twee positief zijn dan zijn mensen eerder gemotiveerd om hun doelen na te streven en uitdagingen aan te gaan, maar als deze negatief zijn kan dit je motivatie serieus ondermijnen.


Laten we beide eens beter bekijken en uitzoeken waarom deze belangrijk zijn.


Wat is zelfbeschikking en waarom is het belangrijk?

Zelfbeschikking verwijst naar de mate waarin je je onafhankelijk voelt en controle hebt over je eigen leven. Met andere woorden, of je het gevoel hebt dat je invloed hebt op je leven of niet.


Als je het idee hebt dat jij controle hebt over je leven dan ben je eerder gemotiveerd om je doelen na te streven en uitdagingen aan te gaan. Je gelooft tenslotte dat jij invloed hebt op het bereiken van je doelen.


Maar als jij niet gelooft dat jij invloed hebt over hoe jouw leven zal verlopen dan kun je het gevoel hebben dat het geen zin heeft. Dit leidt tot een gebrek aan drive en motivatie om je doelen te bereiken


Deze twee concepten zijn sterk verankerd in iemands denkwijze en kunnen daarom zo onbewust zijn dat je je misschien niet eens realiseert dat je vanuit het één of het ander leeft.


Deze 3 psychologische basisbehoeften dienen aanwezig te zijn om te voelen dat jij controle hebt over je eigen leven.

Volgens de zelfbeschikkingstheorie moet aan drie psychologische basisbehoeften worden voldaan om je zelfbeschikkend te voelen: onafhankelijkheid, competentie en verbondenheid.


Onafhankelijkheid verwijst naar de mate waarin je het gevoel hebt dat je controle hebt over je handelingen en beslissingen.


Competentie verwijst naar je overtuiging dat je over de vaardigheden en bekwaamheden beschikt die nodig zijn om een taak met succes uit te voeren of een doel te bereiken.


Verbondenheid verwijst naar je gevoel van erbij horen en verbonden zijn met anderen.


Als je gelooft dat je controle hebt over hoe de dingen uitpakken en het geloof dat je het kunt, zul je het proberen

Als aan deze behoeften is voldaan, ben je eerder geneigd om zelfbeschikkend te zijn en gemotiveerd om je doelen na te streven.


Aan de andere kant, als aan deze behoeften niet wordt voldaan, kun je je ongemotiveerd voelen en de drive missen om je doelen na te streven. Als je je bijvoorbeeld niet competent voelt op een bepaald gebied, ben je misschien minder geneigd om een taak in dat domein te proberen, ook al ben je er wel in geïnteresseerd.


Ook is het mogelijk dat je, als je je niet voelt zelfverzekerd voelt en vertrouwen hebt in je eigen capaciteit, je minder geneigd bent om uitdagingen aan te gaan en in plaats daarvan kiest voor de weg van de minste weerstand.


Hoe een fixed mindset dit kan verergeren

Als je leeft vanuit een meer fixed mindset, kan dit worden versterkt. Mensen met een fixed mindset, geloven niet dat ze veel invloed hebben over hoe dingen lopen. Zie je hoe dit sterk lijkt op het hebben van weinig zelfbeschikking?


Om het nog duidelijker te maken: mensen met een fixed mindset hebben meestal faalangst, omdat falen voor hen betekent dat ze falen als persoon (vanwege het geloof dat iemands capaciteiten en eigenschappen vastliggen en niet veranderd kunnen worden).


Daarom zullen ze eerder kiezen voor vermijding of de weg van de minste weerstand. In de volgende paragraaf zullen we zien waarom dit nog problematischer is.


Wat is zelfredzaamheid?

Zelfredzaamheid verwijst naar je geloof in je vermogen om een taak tot een goed einde te brengen of een doel te bereiken. Met andere woorden, of je iets kunt. Deze overtuiging ontstaat geleidelijk door bijvoorbeeld ervaringen uit het verleden, sociale vergelijkingen en verbale affirmatie.


Stel bijvoorbeeld dat je in het verleden een soortgelijke taak met succes hebt volbracht. Dit versterkt je geloof in jezelf en je capaciteiten en dus zul je meer gemotiveerd zijn om een soortgelijke uitdaging aan te gaan. Je hebt dan een hoger gevoel van zelfredzaamheid.


Aan de andere kant, als je consequent gefaald hebt bij soortgelijke taken, dan kan het zijn dat jij bent gaan geloven dat je ergens niet goed in bent en daardoor minder gemotiveerd bent om het opnieuw te proberen. Er is dan sprake van een lager gevoel van zelfredzaamheid.


Zelfredzaamheid en een fixed mindset

Hierin ligt het probleem als je meer vanuit een fixed mindset opereert. Mensen met een fixed mindset hebben de neiging om nieuwe ervaringen te vermijden omdat ze bang zijn dat ze zullen falen.


Dit betekent dat ze nooit die positieve ervaringen zullen opbouwen en daarmee het geloof in hun zelf welke zorgt voor een hoger gevoel van zelfredzaamheid.


Je blijft steken en ontwikkelt misschien nooit het vertrouwen en zelfvertrouwen dat je nodig hebt om verder te komen. Het vermijden van de kans om te falen behoudt je misschien voor korte termijn pijn, maar heeft een lange termijn effect.


Sociale vergelijkingen

Sociale vergelijkingen kunnen ook de zelfredzaamheid beïnvloeden. Als je ziet dat anderen waarmee jij je identificeert een taak met succes volbrengen, zul jij ook gemotiveerder zijn om een soortgelijke uitdaging aan te gaan. Als zij het kunnen, dan kan jij het toch ook?


Maar dit werkt ook de andere kant op.


Als je anderen die op jou lijken ziet falen in een taak, kun je gaan twijfelen aan je eigen kunnen en daardoor minder gemotiveerd zijn om het te proberen.


Verbale affirmatie

Verbale affirmatie kan ook een rol spelen bij zelfredzaamheid. Als je aangemoedigd en geprezen wordt voor je inspanningen, kun je een hoger gevoel van zelfredzaamheid hebben en meer gemotiveerd zijn om nieuwe uitdagingen aan te gaan.


Als je daarentegen bekritiseerd of ontmoedigd wordt, kun je een lager gevoel van zelfredzaamheid hebben en minder gemotiveerd zijn om het te proberen.



Hoe kun je je zelfbeschikking en zelfredzaamheid vergroten?

Nu je de rol van zelfbeschikking en zelfredzaamheid bij motivatie begrijpt, vraag je je misschien af hoe je deze factoren in je eigen leven kunt vergroten. Hier zijn een paar tips:


1. Word je bewust van waar je je op dit spectrum bevindt.

Na het lezen van deze blog heb je hopelijk al een idee van waar jij staat op het spectrum van zelfbeschikking en zelfredzaamheid. Is jouw gevoel van zelfbeschikking hoog of laag? Is jouw gevoel van zelfredzaamheid hoog of laag?


Mocht je nog geen idee hebben of twijfelen, dan is hier een eenvoudige tip om je bewust te worden van waar je op het spectrum zit:


Begin te luisteren naar wat je zegt en denkt.

Je mindset onthult zich in wat je hardop en tegen jezelf zegt, dus let voortaan goed op wat je zegt en denkt. Met anderen woorden, je zult gaan ontdekken wat jij over jezelf en de wereld denkt. Je zult je bewust beginnen te worden van hoe je jezelf misschien belemmert.


Bonus tip: Soms is het gemakkelijker om iets bij anderen te herkennen dan bij jezelf. Het grappige is dat als je dit bij anderen gaat herkennen, je ook dingen bij jezelf gaat opmerken. Luister dus ook goed naar aanwijzingen in wat anderen zeggen.


2. Ontwikkel een growth mindset

Aan de basis van motivatie ligt je mindset, dus als je je realiseert dat je een meer fixed mindset hebt, kun je meer een growth mindset gaan ontwikkelen. Hier is een eenvoudige tip over hoe je dit kunt doen.


Word je bewust van je denken en oefen in het 'reframen' van je gedachten.


Als je een uitdaging of tegenslag tegenkomt, kun je gemakkelijk vervallen in de gewoonte te denken "Ik kan dit niet" of "Ik ben hier niet goed in".


Deze fixed mindset gedachten kunnen je echter tegenhouden en voorkomen dat je je volledige potentieel bereikt.


Dus als je jezelf betrapt op deze gedachten, probeer dan deze gedachten te reframen naar een growth mindset perspectief door bijvoorbeeld "Ik ben hier niet goed in", om te vormen in "Ik ben hier nog niet goed in, maar ik kan leren en verbeteren met oefening."


Deze eenvoudige verschuiving in perspectief kan je helpen een growth mindset te ontwikkelen en je gevoel van zelfbeschikking te vergroten.


3. Ga uitdagingen aan waarmee je nieuwe vaardigheden en competenties kunt ontwikkelen.

Naarmate je taken en uitdagingen met succes voltooit, zal het geloof in jezelf en je zelfvertrouwen toenemen, wat leidt tot een hoger gevoel van zelfredzaamheid. Dus probeer zoveel mogelijk nieuwe dingen. Je weet nooit welke talenten er in je schuil gaan als je het niet probeert.


4. Heb geduld met jezelf

Als je een fout maakt of faalt bij een taak, bedenk dan dat dit deel uitmaakt van de groei en dat dit op geen enkele manier iets zegt over jou als mens. Heb geduld met jezelf in plaats van te hard voor jezelf te zijn en bedenk dat je altijd kunt groeien en leren. Niets staat vast.


5. Omring jezelf met ondersteunende, bemoedigende en inspirerende mensen.

Zoals je leest, leren we door te observeren en te leren van wat onze leeftijdsgenoten doen, dus zorg ervoor dat je je omringt met mensen die dingen doen die jou laten zien dat er meer mogelijk is dan je denkt!


Door rolmodellen te vinden die het succes hebben bereikt wat jij nastreeft, kun je inspiratie opdoen en je gevoel van zelfredzaamheid vergroten. Zij zullen gaan fungeren als jouw referentie voor wat waar is.


6. Stel doelen die aansluiten bij je waarden en interesses.

Door doelen te stellen die betekenisvol voor je zijn en aansluiten bij je waarden, geef je jezelf het signaal dat je gelooft dat je invloed hebt op hoe je leven zich ontvouwt. Dit zal je gevoel van zelfbeschikking vergroten. Als je er bovendien voor zorgt dat je ook kleine, haalbare mijlpalen stelt en regelmatig "small wins" boekt zul je meren dat je vertrouwen in je vermogen om je doelen te bereiken snel zal groeien, waardoor je gevoel van zelfredzaamheid toeneemt. Een simpel trucje met potentieel grote gevolgen.


7. Vier je prestaties.

Deze sluit mooi aan bij het vorige punt. Het is belangrijk om je prestaties te erkennen en te vieren, hoe klein ook. Dit kan helpen je gevoel van competentie en zelfredzaamheid te vergroten.



Om het af te ronden

Ik hoop dat je na het lezen hiervan een beter begrip hebt van enkele psychologische factoren die je motivatie kunnen beïnvloeden. Maar ben je er dan al?


Nee, er zijn nog veel meer dingen die motivatie beïnvloeden, zoals hoe onze behoefte pijn te vermijden en plezier en genot na te jagen je motivatie beïnvloed. Lees vooral meer artikelen met de tag Motivatie.


Maar voor je verder gaat, lees eerst deze blog opnieuw maar nu de intentie om er zoveel mogelijk uit te halen wat je kunt gaan implementeren. Transformatie komt vanuit doen, niet vanuit lezen.


Dus stel jezelf de volgende vraag:


Van wat ik net gelezen heb, wat ga ik toepassen in mijn leven en hoe ga ik dat doen?

Zo zet je inspiratie om in persoonlijke groei en is dat niet waarom je dit leest? Om te leren en te groeien?


Vertel me in de reacties hieronder hoe jij dit gaat toepassen.

8 weergaven0 opmerkingen
bottom of page